Mujeres que abren camino en la gestión deportiva

Las navarras Miren Eizmendi y Andrea Lusarreta han dado un gran paso adelante para asumir la dirección de la Federación Navarra de Deportes de Montaña y Escalada y la Federación Navarra de Pelota Vasca, respectivamente. Estas dos jóvenes ponen sobre la mesa temas como la presencia femenina en los ámbitos deportivos y directivos, la necesidad de acercar el deporte a la gente y a las escuelas, y el uso del euskera en lugares de ocio y entrenamiento.

Miren Eizmendi tiene muy clara su prioridad al frente de la Federación de Deportes de Montaña y Escalada. “Debemos lograr una educación base de seguridad en montaña, para que la gente vaya al monte de forma segura”. Para lograrlo propone unos módulos escolares de seguridad en montaña para que las y los jóvenes reciban talleres y “normalicen las pautas básicas de seguridad desde la infancia”. Eizmendi habla de “protección a la ciudadanía”, porque “la seguridad es la base del montañismo”.

La Federación también hace una apuesta por el euskera para convertirlo en su idioma oficial, tanto para las comunicaciones y la página web como para cualquier otro aspecto. “Hay que darle ese protagonismo a nuestra lengua, que siempre ha estado en un lugar secundario”, defiende Eizmendi, añadiendo que los cursos y los manuales están disponibles en los dos idiomas.

Para Eizmendi esto es un punto de inflexión: “Estoy dando paso a que otras mujeres pierdan el miedo y tengan una referencia. Eso me llena mucho, es muy fuerte que en 100 años solo dos mujeres hayamos sido presidentas”. Eizmendi ha tenido dificultades para separar lo personal de lo profesional, su ocio y su trabajo “se convirtieron en lo mismo”, porque en su tiempo libre corre, escala, esquía o va al monte. “Al principio lo llevé mal, pero ahora he puesto límites y, a menos que yo saque el tema, no se habla de la federación en mi familia y entre amigos”.

Por su parte, Andrea Lusarreta es la primera presidenta en la historia de la federación pelotazale, lo que supone “un honor y una responsabilidad”, ya que es un paso importante en una entidad de más de 100 años. “Ya era hora que las mujeres abran camino hacia estos puestos es el resultado de años de trabajo”. También considera “imprescindible para avanzar en la sociedad que haya una persona que tenga en cuenta la presencia y las necesidades de las mujeres”.

“La situación actual de la federación está bastante revuelta, y hay que hacer un análisis profundo antes de introducir cambios”, explica. Además de “la clara tendencia a la baja” de las licencias federativas, se enfrenta a la labor de promocionar su deporte. “Estamos perdiendo ese arraigo a la pelota, esa afición y orgullo que en Navarra llevamos en el ADN, y el mayor reto es poner la pelota en el lugar que merece”.

Para ello, la “clave” no es intentar acercar a la gente al deporte, sino llevar la pelota a las personas, y para conseguirlo “es importante llevar el deporte a las escuelas”. Llegar al ámbito escolar será una tarea ardua, pero Lusarreta y su equipo trabajan “con mucho gusto” para asegurarle un futuro a la pelota vasca.

MIREN EIZMENDI / MENDI ETA ESKALADA KIROLEN NAPAR FEDERAKUNDEAREN BURUA

Z.B.- Zer suposatzen du zuretzat bigarren emakume lehendakaria izateak?
M.E.- Bigarrena naizela ikustea ondo dago, alde batetik, baina bestetik, 100 urtetan bi emakume bakarrik egon izana… Inflexio puntu bat izan daiteke, ni sartzen naizelako eta beste emakume batzuek beldurra galtzea eta erreferentzia bat izatea eragiten ari naizelako. Asko betetzen nau jakiteak beste batzuek probatzera animatzeko bidea irekiko dudala. Ahaldundu egin behar gara, edozein postu bete, erabakiak hartzen ausartu… Horrek asko betetzen nau. Lehendakaritzatik asko pasatuko gara, baina bulegoan dauden pertsonak dira federazioa benetan daramatenak, guztiari eusten diotenak. Haiek ere errekonozitu behar dira.

Z.B.- Zein lan-ildo jarraituko dituzu?
M.E.- Mendiko segurtasuneko oinarrizko hezkuntza. Hemen mendi kultura handia dago, eta gero eta jende gazte gehiago doa ezagutzarik gabe inguru arriskutsuetara. Kontuz ibili behar da: mendia ederra da, baina arriskutsua, eta zuhurrak izan behar dugu. Mendia pertsona gazteengana eraman nahi dugu, ingurua ezagutzeko eta modu seguruan hurbildu ahal izateko; batzuek ez dute ingurune mendizalerik, ezta mundu hau ezagutzeko aukerarik. Txikitatik normalizatu beharreko segurtasun-jarraibideak dira. Segurtasuna da mendizaletasunaren oinarria. Baina inguruneaz kontzientziatzeko ildoa ere hor dago. Pertsona asko daude orain arte mendian ibili ez direnak eta ingurunea behar bezala tratatzen ez dutenak. Babesa ez da soilik zaborren gaia: zaratak, pilaketak, babestutako iboietako bainuak… Ingurumenaren eskutik joan behar dugu gure ingurunea zaintzeko, bertan egiten baititugu gure jarduerak; bestela, suntsitu egingo dugu.

Z.B.- Zer garrantzi ematen diozue euskarari?
M.E.- Hizkuntza ofiziala izatea nahi dugu. Orain arte euskara bigarren mailako hizkuntza bezala jarri izan da beti, bai idatzietan eta baita gainerako gauzetan ere. Orain, federaziotik, komunikazio guztiak euskaraz egiten dira, dagokion itzulpena beherago jarriz. Web orria euskaraz ere joango da; gure lurraldeko hizkuntza da eta uste dugu lehen postua merezi duela. Batzarreko pertsona batzuk ez dira euskaldunak, baina erabat ados daude neurriarekin. Euskara gauza guztietan gure hizkuntza nagusia izan dadin saiatzen gara, protagonismo hori eman behar zaiolako. Ikastaroa ematen duen pertsonaren arabera, prestakuntzak euskaraz egiteko aukera ere badago, eta eskuliburuak ere bi hizkuntzetan daude eskuragarri.

ANDREA LUSARRETA / NAFARROAKO EUSKAL PILOTA FEDERAKUNTZAREN BURUA

Z.B.- Zer suposatzen du zuretzat kargu hau hartzeak?
A.L.- Niretzat ohore bat da lehendakaria izatea, are gehiago lehenengo emakumea izanik. Uste dut oso garrantzitsua dela 100 urteko historia duen entitate honetan. Asko kostatu da, eta emakumeen presentzia eta beharrak kontutan izango dituen pertsona bat egotea ezinbestekoa da gizartean aurrera jarraitzeko. Erantzukizuna ere bada, baina atzean lan egiteko gogoa duen jende asko dago, eta ni ere oso inplikatuta nago. Gogorra izaten ari da, bolondresak gara eta gure denbora librea jartzen dugu maite dugun kirolaren alde. Gainera egoera nahiko nahasia dago; lehenengo analisi sakon bat egin behar dugu eta oraindik fase horretan gaude. Denboraldia prestatzen hasi behar gara, baina aurretik etxean duguna aztertu behar dugu. Aldi berean, atsegin handiz egiten dugu lan.

Z.B.- Garrantzitsua da emakume bezala ikusgarritasuna ematea?
A.L.- Oso garrantzitsua. Orain arte oso gutxi kontatu izan den istorio bat da, baina XX. mendearen hasieran emakume raketistak, espainiar estatuan lehenengo emakume profesionalak izan ziren. Bere kirol lorpenak eta arrakastak ez dira guregana iritsi, baina ziur nago kirol eskoletako neska askok ez dutela haien berririk izan, eta inolaz ere ez dutela imajinatzen Madrileko edo Ameriketako frontoi esanguratsuenak betetzen zituztela. Baztertuak izan ginen, emakumeen presentzia galdu egin zen pilotari zein ikusle bezala, eta oso garrantzitsua iruditzen zaigu neska txikiei erakustea frontoia ere bere esparrua dela. Zergatik ez berriro ere gure espazioa bilakatu eta euskal pilota gogoko baldin badute honetan jarraitzea?

Z.B.- Zein da erronka nagusia?
A.L.- Kirol honen promozioa. Egungo kirol aukerak oso anitzak dira: 11 kirol ditugu. Jendeak agian ez du euskal pilotarekiko atxikimendu hori, nafarren afizio eta harrotasun hori galtzen ari da, eta erronka nagusia euskal pilota Nafarroan merezi duen lekuan jartzea da. Lizentziak behera doaz eta joera garbia da. Bestalde, kirol lorpenak onak izaten ari dira, nafar pilotariek maila polita dute, baina horrek ere ez gaitu itsutu behar. Gakoa ez da jendea hurbiltzea, baizik eta pilota pertsonengana eramatea; beste esparruetara, ez bakarrik lehiara, baizik eta aisialdi espazio batera ere. Pilota plazara atera behar dugu, eta horretarako garrantzitsua da eskoletara jotzea: jende askok ez du euskal pilotaren historia ezagutzen, eta nik uste badugula pedagogia horretan sartzeko berebiziko ardura bat. Nafarroa oso anitza da, baina amankomuneko ezaugarri bat dugu: ia herri guztietan badago frontoi edo pilotaleku bat.